OPIS PRZYKŁADOWYCH NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI NARZĄDU RUCHU W KLASACH STARTOWYCH
W parakolarstwie klasyfikacja obejmuje cztery rodzaje niepełnosprawności funkcjonalnej, które w zależności od stopnia dzielą się na klasy sportowe:
- handcycle (klasy H1-5) – zawodnicy z dysfunkcją kończyn dolnych, ścigający się na trzykołowych wózkach z napędem ręcznym,
- tricycle (klasy T1-2) – osoby z porażeniem mózgowym, startujące na rowerach trójkołowych,
- cycle (klasy C1-5) – kolarze z porażeniem mózgowym lub niepełnosprawnością narządu ruchu, jeżdżący na klasycznych rowerach,
- tandem (klasa B) – zawodnicy z dysfunkcją wzroku, startujący z pełnosprawnymi pilotami na tandemach.
Kolarstwo ręczne (handcycle, handbike) jest jedną z najlepiej rozwijających się dyscyplin paralimpijskich. Podobnie jak w klasycznym kolarstwie, rozgrywane są dwie konkurencje – indywidualna jazda na czas i wyścig ze startu wspólnego. Dodatkową konkurencją jest wyścig drużynowy. Wyścig jest rozgrywany w formie sztafety, w której startuje trzech zawodników z różnych grup startowych. Każdy z zawodników trzy razy wyjeżdża na trasę o długości od 1 do 3 km. Jest to konkurencja bardzo widowiskowa. Emocjonująca zarówno dla zawodników, jak i kibiców.
Rywalizacja w kolarstwie ręcznym odbywa się w pięciu kategoriach, podzielonych ze względu na stopień sprawności zawodnika:
- H1 i H2 – zawodnicy z tetraplegią (niedowład nóg i częściowy niedowład rąk),
- H3 – zawodnicy z paraplegią lub podobnym uszkodzeniem (niedowład nóg oraz mięśni brzucha),
- H4 – zawodnicy z paraplegią lub podobnym uszkodzeniem, u których mięśnie brzucha pozostają w pełni sprawne (w tej kategorii zdarzają się także osoby z amputacją),
- H5 – w tej grupie startują głownie osoby po amputacji lub z innym uszkodzeniem, które pozwala wykorzystać pracę całego tułowia i umożliwia jazdę w pozycji klęczącej/siedzącej.
Zawodnicy z grup H1-H4 ścigają się w pozycji leżącej. Taka pozycja jest aerodynamiczna, co pozwala na zmniejszenie oporów powietrza i osiąganie większej prędkości. Dystanse, jakie pokonują zawodnicy, zależne są od rangi zawodów i od kategorii. Najmocniejsi (H3-H5) mają zazwyczaj do pokonania dystans:
- indywidualna jazda na czas – 15-35 km,
- wyścig ze startu wspólnego – 45-100 km.
W Polsce wyścigi kolarstwa ręcznego rozgrywane są przede wszystkim przy maratonach i biegach ulicznych (zazwyczaj bez podziału na kategorie) oraz na krajowych mistrzostwach. Co roku organizowane są mistrzostwa świata, a także wyścigi zaliczane do pucharu świata i pucharu Europy oraz wyścigi punktowane do rankingu UCI.